Η επιτάχυνση στην απονομή της Ποινικής Δικαιοσύνης, με ταυτόχρονη διασφάλιση της ποιότητας των αποφάσεών της και σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και ιδίως σε εκείνα για Δίκαιη Δίκη και για Προστασία Προσωπικών Δεδομένων των διαδίκων, είναι ένα πρόβλημα του οποίου η επίλυση έχει κατά καιρούς επιχειρηθεί σε θεωρητικό επίπεδο, με επισημάνσεις και προτάσεις, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην ευρύτερη Ευρώπη.
Ως προς την Ελλάδα, μπορούν να αναφερθούν ως παραδείγματα τέτοιων θεωρητικών προσεγγίσεων η εξαίρετη έκδοση της Εταιρείας Δικαστικών Μελετών με τίτλο «Συμβολή για την Αποτελεσματικότητα της Δικαιοσύνης»: https://www.nb.org/symboli-gia-tin-apotelesmatikotita-tis-dikaiosynis.html (2015), η έκδοση του οργανισμού διαΝΕΟσις με τίτλο «Η Δικαιοσύνη στην Ελλάδα. Προτάσεις για ένα Σύγχρονο Δικαστικό Σύστημα»: https://www.dianeosis.org/product/dikaiosini-stin-ellada/ (Ιαν. 2020) και το κεφάλαιο 4.ΙΙ για μεταρρυθμίσεις στη Δικαιοσύνη της Εκθεσης Πισσαρίδη: https://www.government.gov.gr/wp-content/uploads/2020/11/growth_plan_2020-11-23_1021.pdf (Νοέμβριος 2020).
Ως προς την ευρύτερη Ευρώπη, αρκεί να αναφερθούν τρεις αντίστοιχες πρωτοβουλίες του Συμβουλίου της Ευρώπης και μία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Πρώτον, η υπ’ αρ. R(87/18) Σύσταση Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης με τίτλο: «Η Απλοποίηση της Ποινικής Δικαιοσύνης»: https://rm.coe.int/16804e19f8 (1987), δεύτερον, το κείμενο με τις Αναθεωρημένες Κατευθυντήριες Γραμμές SATURN για τη Δικαστική Διαχείριση του Χρόνου, που υιοθετήθηκε από την «Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Αποτελεσματικότητα της Δικαιοσύνης», τη γνωστή CEPEJ, στις 3-4.12.2018: https://rm.coe.int/cepej-2018-20-e-cepej-saturn-guidelines-time-management-3rd-revision/16808ff3ee, τρίτον, ο Ευρωπαϊκός Χάρτης Δεοντολογίας για τη Χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης (Ε.Χ.Δ.Χ.Τ.Ν.), που υιοθετήθηκε επίσης από την CEPEJ στις 3-4.12.2018 και μεταφράσθηκε στα ελληνικά από το Υπουργείο Δικαιοσύνης σε έκδοση του Ιουνίου 2020: https://ministryofjustice.gr/wp-content/uploads/2020/07/CEPEJ_Chart_GR.pdf , και τέταρτον, η Λευκή Βίβλος για την Τεχνητή Νοημοσύνη. Η Ευρωπαϊκή Προσέγγιση της Αριστείας και της Εμπιστοσύνης, που δημοσιεύθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ενωσης τον Φεβρουάριο 2020: https://op.europa.eu/el/publication-detail/-/publication/ac957f13-53c6-11ea-aece-01aa75ed71a1. Επιπλέον, τον Ιούνιο 2023 ψηφίσθηκε από την ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου η αποκαλούμενη Πράξη για την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI Act), με την οποία τίθεται ένα ολοκληρωμένο νομοθετικό πλαίσιο για τη διαχείρισή της και ιδίως χωρίζονται τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης σε κατηγορίες ανάλογα με το επίπεδο κινδύνου που αντιπροσωπεύουν (π.χ. πλήρης απαγόρευση περιπτώσεων υπερβολικά υψηλού κινδύνου, όπως αυτής της «κοινωνικής βαθμολόγησης» (https://www.tovima.gr/print/finance/13-tris-pagkosmios-lfi-dynitiki-agora-texnitis-noimosynis/ ).
Για το γενικότερο πρόβλημα της λεγόμενης «βραδυδικίας» στην ελληνική Ποινική Δικαιοσύνη επιφυλάσσομαι να επανέλθω με εισήγηση σε μεταγενέστερο χρόνο. Επί του παρόντος όμως θα ήθελα να επικεντρωθώ εν ολίγοις στον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει στο θέμα αυτό η συνεχώς εξελισσόμενη τεχνητή νοημοσύνη.
Εκείνο που αξίζει εξ αρχής να συγκρατήσουμε είναι ότι μια βαθιά τομή στην εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης σημειώθηκε τον περασμένο Νοέμβριο (2022), οπότε παρουσιάσθηκε και άρχισε να χρησιμοποιείται ευρέως από τους επιστήμονες και το κοινό η τεχνική: ChatGPT.
Τι το καινούργιο, όμως κομίζει η νέα αυτή τεχνική, που κυριολεκτικά ανατρέπει τα πάντα και βελτιώνεται συνεχώς, έχοντας ήδη φθάσει στην τέταρτη εκδοχή της, την ChatGPT-4; Η απάντηση είναι η εξής:
Εως τον Νοέμβριο 2022, η τεχνητή νοημοσύνη είχε ένα ρόλο απλής συλλογής, καταγραφής και επεξεργασίας δεδομένων, καθώς και συναγωγής ορισμένων πορισμάτων που μπορούσαν να προκύψουν από τον συσχετισμό αυτών των δεδομένων. Χαρακτηριστικό είναι εδώ το παράδειγμα της Αμερικανικής Πολιτείας Wisconsin: Μία αρμόδια υπηρεσία της είχε υποχρέωση να προσκομίσει στο Δικαστήριο έκθεση για την πιθανολογούμενη μελλοντική συμπεριφορά και τον κίνδυνο υποτροπής (risk assessment of sentencing) ενός ποινικού δράστη, ώστε να προσδιορισθεί η ποινή του και ιδίως να του χορηγηθεί (ή όχι) η αναστολή εκτέλεσης της ποινής του. Αντί όμως η υπηρεσία να αρκεσθεί σε μια παραδοσιακή έκθεση, προχώρησε σε χρησιμοποίηση ενός προγράμματος τεχνητής νοημοσύνης, ονόματι COMPAS, το οποίο τροφοδότησε με σωρεία δεδομένων για τις προηγούμενες καταδίκες, το φύλο, την εθνικότητα, την ηλικία και άλλα στοιχεία του υπό εξέταση δράστη. Εν συνεχεία, τα στοιχεία αυτά παραμετροποιήθηκαν και συσχετίσθηκαν από το πρόγραμμα, ώστε να προκύψει έτσι κάποιο αυτοματοποιημένο πόρισμα-πρόταση, που να υποκαθιστά την παραδοσιακή έκθεση, όπως και έγινε. Αξιοσημείωτο είναι και το ότι η τεχνική αυτή της τεχνητής νοημοσύνης αμφισβητήθηκε από τον δράστη, αλλά το ανώτατο Δικαστήριο της Πολιτείας Wisconsin στην υπόθεση State v. Loomis με τη σχετική απόφασή του (https://www.equivant.com/wisconsin-vs-loomis-court-affirms-the-use-of-compas-in-sentencing/#:~:text) έκρινε ότι με τη χρήση αυτού του προγράμματος δεν υπήρξε παραβίαση του δικαιώματος του δράστη για Δίκαιη Δίκη, δεδομένου ότι η έκθεση που συντάχθηκε μέσω τεχνητής νοημοσύνης δεν ήταν το μοναδικό στοιχείο που ελήφθη υπ’ όψιν από το Δικαστήριο.
Ενώ όμως με το πρόγραμμα αυτό της τεχνητής νοημοσύνης η επίλυση ενός ζητήματος βασιζόταν, όπως προαναφέρθηκε, στην ιδέα ενός συσχετισμού περισσότερων δεδομένων, ώστε να εξαχθεί από αυτά ένα συμπέρασμα περί του πρακτέου, αντίθετα με την τεχνική της ChatGPT η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να συντάσσει μέσα σε κλάσματα δευτερολέπτου ολόκληρα κείμενα ή και πραγματείες για ένα υπό έρευνα θέμα και να προτείνει συγκεκριμένες λύσεις. Μάλιστα, είναι σε θέση να διεξάγει με τον ενδιαφερόμενο ερευνητή ή δικαστή κανονικό διάλογο ως προς κάποια σημεία της αρχικής απάντησης τα οποία χρειάζονται διευκρίνιση, εξ ου και η ονομασία ChatGPT, ήτοι: διάλογο, κουβέντα (Chat) με έναν παραγωγικό προεκπαιδευμένο μετασχηματιστή (Generative Pre-trained Transformer): https://el.wikipedia.org/wiki/ChatGPT#:~:text=
Επιπλέον, ο ερευνητής μπορεί να ζητήσει να του δοθούν και βιβλιογραφικές αναφορές ή και αποφάσεις δικαστηρίων που να τεκμηριώνουν τις εκτιθέμενες απόψεις της τεχνητής νοημοσύνης. Περαιτέρω, ο ερευνητής μπορεί να ζητήσει το κείμενο της απάντησης να είναι μεγάλο σε έκταση ή σύντομο ή, ακόμη, να έχει γλαφυρό ή περισπούδαστο ύφος.
Αντιλαμβάνεται λοιπόν εύκολα κανείς ότι με το νέο αυτό εργαλείο της τεχνητής νοημοσύνης και εφόσον βέβαια διαμορφωθεί σε ενιαία πλατφόρμα της e-justice-Ελληνικής Νομοθεσίας το αναγκαίο απόθεμα νομολογίας και νομοθεσίας σε «μηχαναγνώσιμη» (machine readable), προτυποποιημένη και ανωνυμοποιημένη μορφή, ώστε οι αποφάσεις των Δικαστηρίων να μπορούν να αξιοποιούνται μέσω της τεχνητής νοημοσύνης, τότε η ταχεία και αξιόπιστη έκδοση δικαστικών αποφάσεων μπορεί να γίνει πραγματικότητα.
Ένα παράδειγμα τέτοιας χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης ChatGPT που αξίζει εδώ να αναφερθεί είναι η έκδοση στην Κολομβία από τον Δικαστή Juan Manuel Padilla, τον Φεβρουάριο 2023, απόφασης στην οποία ρητά μνημονεύεται ότι για την επίλυση του σχετικού νομικού ζητήματος έγινε ερώτημα και χρησιμοποιήθηκε η απάντηση της τεχνικής ChatGPT (https://www.theguardian.com/technology/2023/feb/03/colombia-judge-chatgpt-ruling).
Συγκεκριμένα, ο δικαστής έθεσε προς την ChatGPT το ερώτημα: «Απαλλάσσεται ένας ανήλικος με αυτισμό από την καταβολή εξόδων για τις θεραπείες του;». Πράγματι, δε, η απάντηση συνέπεσε με τη γνώμη του δικαστή, ότι σύμφωνα με τους νόμους της Κολομβίας, οι ανήλικοι που έχουν διαγνωσθεί με αυτισμό εξαιρούνται από την εν λόγω καταβολή εξόδων.
Επομένως, με τη νέα αυτή μορφή τεχνητής νοημοσύνης, την ChatGPT, ανοίγεται ένας νέος ορίζοντας στους δικαστές για έκδοση αποφάσεων που θα έχουν τα στοιχεία της ταχύτητας, της προβλέψιμότητας και της κατ’ αρχήν αμεροληψίας και πληρότητας. Ωστόσο, ο δικαστής πιστεύω ότι δεν θα παύσει, όσο και αν βελτιωθεί το σύστημα της ChatGPT, να έχει την ευθύνη μιας άρτιας δικαστικής απόφασης. Και τούτο, όχι μόνο διότι θεσμικά, ως προς τη Χώρα μας, τούτο προβλέπεται από το Σύνταγμα (ά. 87), την Ποινική Δικονομία (ά. 171 § 1. Στ. α’ ΚΠΔ) και άλλες συναφείς διατάξεις (βλ. όμως και ά. 52 § 1 ν. 4624/2019 για λήψη αποφάσεων με αυτοματοποιημένη επεξεργασία), αλλά και για έναν ακόμη λόγο, ουσιαστικής/τεχνικής υφής. Φαίνεται, δηλ., ιδιαίτερα δυσχερές, τουλάχιστον επί του παρόντος, να μπορεί το ChatGPT να αξιολογεί ορθά τις καταθέσεις των μαρτύρων και το εν γένει αποδεικτικό υλικό, ώστε να διαμορφώνει έτσι μιαν ολοκληρωμένη γνώση για τα πραγματικά περιστατικά και να τα υπάγει επακριβώς στη μείζονα κανονιστική πρόταση, μέσα στο πλαίσιο ενός συγκροτημένου δικανικού συλλογισμού.
Επίσης, ως προς την ερμηνεία των εφαρμοστέων διατάξεων εμφανίζεται έως τώρα δυσχερές να λαμβάνονται υπ’ όψιν στοιχεία με γενικότερη εφαρμογή και ισχύ, ήτοι οι αόριστες και γενικές έννοιες του δικαίου, όπως π.χ. η αρχή του δημοσίου συμφέροντος, η αρχή του ευλόγου χρόνου, η αρχή της αναλογικότητας και η αρχή της καλής πίστης, οι οποίες διαπερνούν εξ ολοκλήρου τις διατάξεις του ισχύοντος δικαίου και τις εμπλουτίζουν με ευελιξία ή, κατά περίπτωση, και με επιείκεια. Επίσης, η τεχνητή νοημοσύνη δεν φαίνεται να είναι ακόμη σε θέση να συλλαμβάνει τα λεγόμενα «μηνύματα των καιρών» και, υπό το πρίσμα μιας οιονεί εξελικτικής διάστασης, να δημιουργεί νέα νομολογία, κατ’ απόκλιση από την ισχύουσα, όταν οι κοινωνικο-οικονομικές περιστάσεις το επιβάλλουν, και όπως άλλωστε το επιτάσσει στις αστικές υποθέσεις το ά. 388 ΑΚ περί απρόοπτης μεταβολής των συνθηκών (πρβλ. γενικότερα τη σχετική εμπεριστατωμένη μελέτη του Στέργιου Κοφίνη σε σεμινάριο της Εθν. Σχολής Δικαστών: https://www.esdi.gr/wp-content/uploads/images/stories/pdf/epimorfosi/2021/kofinis_2021.pdf σελ. 14 επ.).
Ως εκ τούτου, ο «φυσικός δικαστής» κατ’ ά. 8 Συντ. έχω τη γνώμη ότι θα συνεχίσει να ασκεί τη δικαιοδοσία του χωρίς να μπορεί να αντικατασταθεί από κάποιο τεχνητό, ρομποτοειδές πλάσμα τεχνητής νοημοσύνης, εκτός βέβαια εάν πρόκειται για μικροδιαφορές ή απλές υποθέσεις, διαχειρίσιμες μέσω αυτοματοποιημένης διαδικασίας, όπως θα μπορούσαν να είναι οι διαταγές πληρωμής, αλλά και εδώ πάντοτε υπό την επίβλεψη και τελική έγκριση της απόφασης από δικαστικό λειτουργό. Ας σημειωθεί, πάντως, ότι υπάρχουν και χώρες όπως η Εσθονία, οι Ην. Πολιτείες Αμερικής, η Κίνα και η Αυστραλία, που ήδη δοκιμάζουν με πιλοτικό τρόπο γενικότερα προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης σε δικαστικό επίπεδο.
Σε κάθε περίπτωση, οι εξελίξεις καλπάζουν με γεωμετρική πρόοδο και κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει τι τεύξεται η επιούσα σε ένα περιβάλλον συνεχώς μεταβαλλόμενο και τεχνοκρατούμενο, όπου οι δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης δείχνουν να είναι απέραντες, πολλώ μάλλον καθόσον αυτή μπορεί συνεχώς να βελτιώνεται μέσω (αυτο-) εκπαίδευσης (εποπτευόμενες και ενισχυτικές τεχνικές εκμάθησης). Αρκεί άλλωστε να θυμηθεί κανείς ότι ήδη το 1997, δηλ. προ 25 και πλέον ετών, ο τότε παγκόσμιος πρωταθλητής στο σκάκι Γκάρυ Κασπάρωφ, στον εμβληματικό αγώνα του κατά του υπολογιστή Deep Blue της ΙΒΜ, τελικώς δεν κατάφερε να τον κερδίσει! (https://www.kathimerini.gr/k/k- magazine/1025650/gkari-kasparof-i-techniti-noimosyni-tha-mas-vgalei-apo-ti-voli-mas/). Εξάλλου, ανέρχονται πλέον σε τεράστιους αριθμούς τα ποσά που επενδύονται στην τεχνητή νοημοσύνη (υπολογίζεται ότι η δυνητική αγορά της τεχνητής νοημοσύνης θα φθάσει τα 13 τρισεκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως έως το 2030) και εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς πόσο μεγάλες βελτιώσεις θα επέλθουν έτσι στο υπάρχον σύστημα, το οποίο ήδη πάντως λειτουργεί, όπως θα φανεί από τα παραδείγματα που ακολουθούν, ικανοποιητικά (πρβλ. ανωτ., https://www.tovima.gr/print/finance/13-tris-pagkosmios-lfi-dynitiki-agora-texnitis-noimosynis/ )
Αξιοσημείωτο είναι, τέλος, ότι στον τομέα ψηφιοποίησης και τεχνητής νοημοσύνης η Ελληνική Πολιτεία δεν παρέμεινε αδρανής, αλλά εκπόνησε ήδη τον Ιούνιο 2021 τη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού (https://digitalstrategy.gov.gr/), ενώ ένα περίπου έτος αργότερα, τον Ιούλιο 2022, προώθησε προς ψήφιση τον νόμο 4961/2022 για τις αναδυόμενες τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών (https://www.kodiko.gr/nomothesia/document/810877/nomos-4961-2022).
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΜΕ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΕΣΩ ChatGPT
Θεωρήθηκε χρήσιμο, προς πληρέστερη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί η τεχνητή νοημοσύνη της μορφής ChatGPT, να παρατεθούν κατωτέρω δύο παραδείγματα για το είδος των απαντήσεων που αυτή παρέχει σε τιθέμενα ερωτήματα. Σημειώνεται ότι η χρησιμοποίηση της τεχνικής αυτής γίνεται όταν μπει κανείς στο Google και αναγράψει τις λέξεις chat.openai.com, οπότε κάνει εγγραφή (sign up) στο σχετικό πρόγραμμα και μπορεί αμέσως μετά να ξεκινήσει την υποβολή ερωτήσεων.
Στο πρώτο παράδειγμα, το ερώτημα που τέθηκε στην ChatGPT είναι νομικού χαρακτήρα και αφορά το δυσχερές ζήτημα περί του πώς θα κριθεί δικαστικά ο τρόπος άσκησης του δικαιώματος της άμυνας, όταν το αντικείμενό της είναι ήσσονος σημασίας, ο επιτιθέμενος (π.χ. για κλοπή) είναι ανήλικος και ο αμυνόμενος είναι ένας κατάκοιτος ηλικιωμένος που μπορεί να αμυνθεί μόνο με χρήση όπλου. Δικαιολογείται άραγε εδώ άμυνα και εάν ναι, έως ποιο βαθμό, χωρίς να υπάρξει υπέρβαση των ορίων της άμυνας; Στο ερώτημα αυτό η τεχνητή νοημοσύνη ChatGPT, συντάσσοντας ένα εντυπωσιακό κείμενο μέσα σε δευτερόλεπτα (!) και μάλιστα απ’ ευθείας στα ελληνικά (!), δίνει ένα γενικό περίγραμμα των νομικών θεμάτων τα οποία θα πρέπει να ληφθούν υπ’ όψιν από τον ερευνητή/δικαστή και καταλήγει σε δύο, κατά τη γνώμη της, νομικά βάσιμες επιλογές, δηλ. είτε την αθωωτική απόφαση είτε την «επιεική» απόφαση. Το ενδιαφέρον είναι όμως ότι, όπως προαναφέρθηκε, η απάντηση που δίνει η μορφή αυτή της τεχνητής νοημοσύνης δεν είναι οριστική, αλλά αντιθέτως μπορεί, έπειτα από σχετικά ερωτήματα, να εμπλουτισθεί με περαιτέρω διευκρινίσεις. Στην υπό εξέταση υπόθεση, το επιπλέον ερώτημα που τέθηκε ήταν να εξηγηθεί το τι ακριβώς θα μπορούσε να γίνει εάν το Δικαστήριο υιοθετούσε την εκδοχή της «επιεικούς» απόφασης. Μπορεί, δε, να λεχθεί ότι και εδώ η δοθείσα απάντηση κινήθηκε σε κατ’ αρχήν ικανοποιητικό νομικό πλαίσιο, υπογραμμίζοντας ιδίως τα πρόσθετα σημεία που πρέπει να τύχουν προσοχής από τον ερευνητή ή δικαστή.
Ας σημειωθεί τέλος ότι σε μια δεύτερη φάση, το ίδιο ερώτημα τέθηκε στην τεχνητή νοημοσύνη απ’ ευθείας στα ελληνικά και εκεί η απάντηση που δόθηκε, χωρίς να διαφέρει πολύ από την προηγούμενη, συμπεριέλαβε ωστόσο και το στοιχείο της αρχής της αναλογικότητας, το οποίο, ως γνωστόν, είναι θεμελιώδες στην προσέγγιση αυτής της θεματικής, προς ερμηνεία του «αναγκαίου μέτρου της άμυνας», κατ ’ά. 22 § 3 ΠΚ.
Στο δεύτερο παράδειγμα, η ερώτηση αφορούσε ένα γενικότερο ζήτημα, το πώς δηλ. μπορεί να επιταχυνθεί η απονομή της ποινικής δικαιοσύνης με ταυτόχρονο σεβασμό των δικαιωμάτων του ανθρώπου και χωρίς να δημιουργηθούν προβλήματα στην ποιότητα των αποφάσεων που θα εκδίδονται. Η απάντηση ήλθε και εδώ σε δευτερόλεπτα, αρχικά στην αγγλική γλώσσα και αμέσως μετά, έπειτα από αίτημα, και στα ελληνικά, υπό τη μορφή που ακολουθεί κατωτέρω.
Ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι η δοθείσα εδώ απάντηση έχει ένα καθαρά τεχνοκρατικό και ολοκληρωμένο χαρακτήρα, καθώς επισημαίνονται σε αυτήν και επεξηγούνται συνοπτικά τα έξι βασικά σημεία που πρέπει να αποτελέσουν σε μια νομοθετική και διοικητική μεταρρύθμιση της ποινικής δικαιοσύνης τους βασικούς της άξονες.
__________________________________________________________
Πρώτο Παράδειγμα
Eρώτημα στα αγγλικά με την ελληνική του μετάφραση: Παρακαλώ ενημερώστε με ποια θα ήταν η απόφαση Ελληνα Δικαστή στην περίπτωση κατά την οποία ένα νεαρό αγόρι (13 ετών) αποπειράται να κλέψει φρούτα από τον κήπο ενός ηλικιωμένου παράλυτου ο οποίος επομένως δεν μπορεί να μετακινείται και προσπάθησε να υπερασπισθεί την περιουσία του με το μοναδικό μέσο που είχε στη διάθεσή του, δηλ. πυροβολώντας το αγόρι με το όπλο του και τραυματίζοντάς το στο πόδι (Please let me know what the decision of a Greek criminal judge would be in a case where a 13-year-old boy attempts to steal fruits from the garden of an elderly paralyzed man who is unable to move. The man, in an effort to protect his property, shoots the boy with a gun, causing an injury to his leg).
ChatGPT
Απάντηση όπως δόθηκε στα ελληνικά: Η απόφαση ενός ελληνικού ποινικού δικαστή σε ένα τέτοιο περιστατικό θα εξαρτηθεί από τις συγκεκριμένες περιστάσεις της υπόθεσης, τις αντίστοιχες δικονομικές διαδικασίες και τα νομικά πλαίσια που ισχύουν στην Ελλάδα. Ωστόσο, είναι δυνατόν να δοθεί μια γενική εικόνα για το πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί ένα τέτοιο περιστατικό.
Στην περίπτωση αυτή, ο δικαστής θα εξετάσει διάφορα νομικά θέματα, όπως η προστασία της ιδιοκτησίας, η αυτοάμυνα και η προστασία της ζωής και της σωματικής ακεραιότητας. Επίσης, θα λάβει υπόψη του την ηλικία του ανήλικου και την ευάλωτη θέση του ηλικιωμένου.
Οι δικαστικές αποφάσεις σε αντίστοιχες υποθέσεις μπορεί να ποικίλουν, αλλά γενικά μια πιθανή απόφαση μπορεί να περιλαμβάνει τα εξής:
- Αθωωτική απόφαση: Ο δικαστής μπορεί να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο ηλικιωμένος ενεργούσε με νόμιμη αυτοάμυνα για την προστασία της ιδιοκτησίας του και της προσωπικής του ασφάλειας. Έτσι, ο ηλικιωμένος δεν θα θεωρείται υπεύθυνος για την πράξη του.
- Επιεικής απόφαση: Ο δικαστής μπορεί να λάβει υπόψη την ηλικία του ανήλικου και την επιθυμία του ηλικιωμένου να προστατεύσει την ιδιοκτησία του. Μπορεί να επιβάλει ελαφρότερη ποινή ή να εξαιρέσει τον ανήλικο από την ποινική διαδικασία, λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες και το περιβάλλον της υπόθεσης.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι αποφάσεις των δικαστών βασίζονται στην αξιολόγηση των στοιχείων και των νομικών παραμέτρων κάθε υπόθεσης. Οι παραπάνω προτάσεις αποτελούν μια γενική αναφορά και δεν αποτελούν νομική συμβουλή για μια συγκεκριμένη υπόθεση.
Διευκρινιστική ερώτηση: Στην περίπτωση της “επιεικούς απόφασης” μήπως τιμωρούνται και οι δύο, δηλ. και ο ηλικιωμένος που τραυμάτισε τον ανήλικο, και ο ανήλικος που προσπάθησε να κλέψει, και εάν ναι, με τι ποινή περίπου ο καθένας;
ChatGPT
Διευκρινιστική απάντηση: Σε μια πιθανή περίπτωση “επιεικούς απόφασης”, όπου και ο ηλικιωμένος που τραυμάτισε τον ανήλικο και ο ανήλικος που προσπάθησε να κλέψει μπορεί να τιμωρηθούν, η ποινική ευθύνη και η ποινή κάθε ενός θα εξαρτηθεί από τις νομικές και πειθαρχικές διατάξεις που ισχύουν στην Ελλάδα.
Ο ηλικιωμένος που τραυμάτισε τον ανήλικο μπορεί να κατηγορηθεί για παράνομη χρήση όπλου ή για πρόκληση σωματικής βλάβης. Η ποινή που επιβάλλεται σε αυτόν μπορεί να εξαρτάται από τον βαθμό της βλάβης που προκλήθηκε και τις συγκεκριμένες πειθαρχικές διατάξεις.
Ο ανήλικος που προσπάθησε να κλέψει μπορεί να κατηγορηθεί για προσπάθεια κλοπής ή αντίστοιχο αδίκημα που σχετίζεται με την προσπάθεια κλοπής. Η ποινή που επιβάλλεται σε ανήλικους συνήθως είναι πιο ελαφριά από αυτή που επιβάλλεται σε ενήλικες, και συνήθως έχει εκπαιδευτικό χαρακτήρα με έμφαση στην αναστροφή της συμπεριφοράς και την κοινωνική επανένταξη του ανηλίκου.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι αποφάσεις περί ποινικής ευθύνης και ποινών είναι αρμοδιότητα του δικαστή και εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των νομικών πλαισίων και των περιστάσεων της συγκεκριμένης υπόθεσης.
___________________________________________________________
Δεύτερο Παράδειγμα
Please, let me have the question and your answer in greek
ChatGPT
2 / 2
Ερώτηση αρχικά στα αγγλικά και έπειτα στα ελληνικά: Πώς μπορούμε να επιταχύνουμε τη διοίκηση της ποινικής δικαιοσύνης στην Ελλάδα, διατηρώντας ταυτόχρονα ισορροπία με τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εξασφαλίζοντας την ποιότητα των αποφάσεων;
Απάντηση του ChatGPT στα αγγλικά και έπειτα στα ελληνικά: Για να επιταχυνθεί η διοίκηση της ποινικής δικαιοσύνης στην Ελλάδα, διατηρώντας παράλληλα την ισορροπία με τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την ποιότητα των αποφάσεων, απαιτείται μια πολυπρόσωπη (ενν. πολύπλευρη, πολυεπίπεδη, στα αγγλικά: multi-faceted) προσέγγιση. Παρακάτω παρουσιάζονται ορισμένες στρατηγικές που μπορούν να βοηθήσουν στην επίτευξη αυτού του στόχου:
- Ενίσχυση του Δικαστικού Συστήματος:
- Αύξηση του αριθμού των δικαστών και του προσωπικού των δικαστηρίων για τη μείωση της προσωπικής συσσώρευσης (ενν. συσσώρευσης εκκρεμών υποθέσεων, στα αγγλικά: casebacklog) και τη διασφάλιση της έγκαιρης εξέτασης των υποθέσεων.
- Βελτίωση της υποδομής και παροχή των απαραίτητων πόρων στα δικαστήρια, όπως αναβαθμίσεις τεχνολογίας και επιπλέον αίθουσες δικαστηρίων, για την αύξηση της αποδοτικότητας.
- Εφαρμογή συστημάτων διαχείρισης υποθέσεων για τη ροή των υποθέσεων και τη βελτίωση της συντονισμένης ενεργείας μεταξύ διάφορων εμπλεκομένων φορέων στο δικαστικό σύστημα.
- Νομικές Μεταρρυθμίσεις:
- Απλοποίηση και επιτάχυνση των νομικών διαδικασιών όπου είναι δυνατόν, χωρίς να αμφισβητείται ο σεβασμός των δικαιωμάτων του πολίτη.
- Εξέταση της εισαγωγής μηχανισμών εναλλακτικής επίλυσης διαφορών, όπως η διαμεσολάβηση και η εξωδικαστική συμφωνία, για την ταχεία επίλυση των υποθέσεων, ειδικά σε μη βίαια αδικήματα.
- Ρυθμική (εννοεί: Tακτική, στα αγγλικά: Regularly) αναθεώρηση και ενημέρωση των νόμων για τη διασφάλιση της συμβατότητάς τους με τις σύγχρονες ανάγκες και τα διεθνή πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
- Ενίσχυση της Έρευνας και Δίωξης:
- Επένδυση σε εκπαιδευτικά προγράμματα και προγράμματα ανάπτυξης ικανοτήτων για τις αστυνομικές αρχές, τους εισαγγελείς και τους δικαστικούς εμπειρογνώμονες για τη βελτίωση των ικανοτήτων τους στην έρευνα.
- Προώθηση της χρήσης σύγχρονων τεχνολογιών και τεχνικών διατριβής (ενν. τεχνικών δικανικού χαρακτήρα, στα αγγλικά: forensictechnologies) για την ταχύτερη συλλογή και ανάλυση αποδεικτικών στοιχείων.
- Δημιουργία εξειδικευμένων μονάδων εντός των αστυνομικών αρχών για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων τύπων εγκλημάτων, όπως η κυβερνοεγκληματικότητα ή οι οικονομικές απάτες, για τη βελτίωση της ειδίκευσης και της αποδοτικότητας.
- Προώθηση της Δικαστικής Αποτελεσματικότητας:
- Ενθάρρυνση της χρήσης της τεχνολογίας στις δικαστικές διαδικασίες, όπως η τηλεδιάσκεψη για τις ακροάσεις, τα ηλεκτρονικά συστήματα διαχείρισης εγγράφων και η ηλεκτρονική υποβολή εγγράφων, για τη μείωση των καθυστερήσεων που προκαλούνται από λογιστικά προβλήματα.
- Ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών και βέλτιστων πρακτικών για τους δικαστές και τους εισαγγελείς, για τη διασφάλιση συνεπούς λήψης αποφάσεων και αποτελεσματικής χρήσης του χρόνου του δικαστηρίου.
- Εφαρμογή μηχανισμών προτεραιότητας υποθέσεων για την εστίαση σε υψηλής προτεραιότητας υποθέσεις, όπως σοβαρά αδικήματα ή υποθέσεις που αφορούν ευάλωτα άτομα.
- Πρόσβαση σε νομική βοήθεια και υποστήριξη:
- Ενίσχυση της πρόσβασης σε υπηρεσίες νομικής βοήθειας για ευάλωτα άτομα που δεν μπορούν να ανταποκριθούν οικονομικά στη νομική εκπροσώπηση, προκειμένου να διασφαλίζεται η προστασία των δικαιωμάτων τους.
- Ανάπτυξη προγραμμάτων για την παροχή πληροφοριών και υποστήριξης σε κατηγορούμενους, θύματα και μάρτυρες κατά τη διάρκεια της νομικής διαδικασίας, για τη βελτίωση της κατανόησης και συμμετοχής τους.
- Εκπαίδευση και επαγγελματική ανάπτυξη των δικαστικών:
- Επένδυση σε προγράμματα συνεχιζόμενης επαγγελματικής ανάπτυξης για δικαστές, εισαγγελείς και δικαστικούς λειτουργούς, προκειμένου να διατηρούνται ενημερωμένοι για τις νέες νομοθετικές αλλαγές, τις καλές πρακτικές και τις σύγχρονες ανάγκες της δικαιοσύνης.
Ο συνδυασμός αυτών των στρατηγικών μπορεί να συμβάλει στην επιτάχυνση της διοίκησης (ενν. διαχείρισης, στα αγγλικά: administration) της ποινικής δικαιοσύνης στην Ελλάδα, την ενίσχυση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την εξασφάλιση της ποιότητας των αποφάσεων.
[1] Ανακοίνωση που έγινε στην Εταιρεία Δικαστικών Μελετών, στο πλαίσιο επιστημονικής εκδήλωσης που έγινε στην έδρα της Εταιρείας (Αθήνα, 15.6.2023) με θέμα: «Χρόνος απονομής της ποινικής δικαιοσύνης: Αποτίμηση της παρούσας καταστάσεως -κριτική αξιολόγηση». Διατηρείται η μορφή του προφορικού λόγου και οι παραπομπές είναι κυρίως διαδικτυακές, ώστε να είναι άμεσα προσβάσιμες.
